Khứu giác và thính giác của chó rất đặc biệt, do đó chúng nhận thức về thế giới xung quanh rất khác với chúng ta.
Chúng ta cảm nhận và tăng cường hiểu biết về thế giới nhờ các giác quan. Các giác quan ở mỗi loài vật phát triển khác nhau.
Chó cũng có khoang mũi lớn hơn và lưu thông không khí qua mũi nhiều hơn so với con người. Hãy quan sát một con chó khi nó hít ngửi và bạn có thể liên hệ với cách chúng ta hít ngửi một vật. Nếu không khí đi qua mũi nhiều hơn thì việc nhận biết mùi cũng dễ hơn.
Chó có thể đánh hơi từ khoảng cách bao xa còn phụ thuộc vào nhiều thứ, như là gió và loại mùi. Trong điều kiện hoàn hảo, chúng có thể ngửi được mùi của đồ vật hoặc người cách xa 20 km.
Điều thú vị là không phải chỉ có chó mới có khứu giác thính nhạy như vậy. Chó nằm trong bộ động vật ăn thịt. Mèo, gấu và chồn hôi cũng thuộc bộ này. Tất cả những loài vật trong bộ động vật ăn thịt đều có khứu giác rất thính. Gấu là một trong số những loài có khứu giác thính nhạy nhất của bộ ăn thịt. Gấu vùng cực có thể ngửi thấy mùi hải cẩu (một trong những loài vật là thức ăn của gấu) từ khoảng cách hơn 30 km.
Nếu chỉ bằng khứu giác mà bạn có thể biết được người bạn thân của mình đang ở căn phòng bên cạnh thì bạn sẽ thấy thế nào? Bạn có thích biết được bố mẹ cất bánh quy socola ngon ở chỗ nào trong bếp chỉ bằng cách ngửi mùi không?
Khả năng nghe và khoảng cách
Chúng ta đã biết rằng chó có thể ngửi rất nhiều vật từ khoảng cách rất xa. Vậy còn khả năng nghe thì sao? Chó có thể nghe được gì và bao xa? Trước tiên chúng ta hãy cùng tìm hiểu xem chó và tất cả các loài động vật, kể cả con người, nghe như thế nào.
Âm thanh có sóng âm thanh. Tần số âm thanh là mức độ các sóng gần nhau ở mức nào. Các sóng càng gần nhau thì tần số càng cao. Bạn có thể hình dung giống như bạn đang ở bãi biển khi có một cơn bão, bạn sẽ thấy các sóng nước xô vào bờ nhiều hơn.
Con người nghe được ở tần số thấp (khoảng 20Hz). Chó không chỉ nghe được giống người mà còn nghe được ở tần số cao hơn, tới 70 – 100Hz, tức là cao gấp ít nhất 3 lần so với con người. Vì chó có thể nghe được cả những âm thanh tần số cao nên chúng có thể nghe được nhiều âm thanh hơn chúng ta.
Chúng cũng có thể nghe thấy các âm thanh nhỏ hơn và xa hơn, xa đến 1 km. Như vậy tức là chó càng nhạy cảm với các âm thanh to. Chính vì thế một số con chó rất sợ tiếng pháo hoặc tiếng sấm. Và cũng vì thế mà bạn có thể thấy một con chó sủa khi bạn không hề nghe thấy gì lạ.
Dỏng tai lên để nghe
Chó thính tai một phần là do chúng có cơ tai đặc biệt. Chúng có hơn một chục cơ ở phần tai khiến chúng có thể nghiêng, dỏng, cụp, xoay từng tai độc lập với tai kia.
Nhờ đó chúng xác định được âm thanh đến từ đâu. Đôi khi chó nghiêng đầu để nghe âm thanh, đó cũng là để nghe được tốt hơn.
Các chiến sĩ sử dụng chó nghiệp vụ cho biết dấu hiệu đầu tiên cho thấy một con chó xác định đối tượng tình nghi là khi nó chuyển động tai về các hướng rồi sau đó tập trung vào một hướng nào đó.
Chó là “nhà thám tử”
Nhờ có khứu giác tinh nhạy, chó có thể được huấn luyện thành chó nghiệp vụ.
Chó nghiệp vụ giúp con người tìm kiếm người mất tích, phát hiện ra những đồ vật nguy hiểm như là ma túy, bom, hàng nhập khẩu phi pháp ở sân bay, hoặc thậm chí giúp con người tìm được các loài động vật hoang dã. Chỉ bằng chiếc mũi tinh tường, chó có thể trở thành một trong số ít những “chuyên gia” đánh hơi giỏi nhất thế giới.